13 - Steen, stenen, een steen, mei 2014

13 de

dertiende verhaal /  thirteenth story

Steen, stenen, een steen

juni 2014

Ponta Delgada

Portugal, Madeira,

 donderdag

            Aankomst vlieghaven, okay vliegveld,  Madeira. De busrit erna, naar onze bestemming, gaat in delen: eerst een snelle bus naar Funchal, dan een rit naar Ribeira Brava en daarna van Ribeira naar Ponta Delgada. De chauffeur van de snelle bus rijdt ons in Funchal naar de halte waar de bus naar onze volgende bestemming, zal komen. Hij verlaat zelfs het stuur, de motor blijft draaien. Dat heb ik een Nederlands chauffeur nog nooit zien doen.
Hij wijst ons de tijden op het bordje van Rodoeste. Wat aardig. Omdat de bussen niet op elkaar aansluiten hebben we in Ribeira tijd om wat te eten. De mijnheer die ons de volgende bus en de tijd van vertrek heeft gewezen, is ook heel vriendelijk en begeleid ons naar een restaurant om de hoek. Hij is zelfs zo vriendelijk om vast voor ons te bestellen: het dagmenu. Hij zal wel gedacht hebben, wie met de bus reist moet je niet teveel op kosten jagen. En gek, maar omdat je al zo lang onderweg bent, en een beetje moe, volgen we hem gewoon. Allemaal heel, heel aardig van de man. En vanwege de reis, gaat het er wel in. Daarna een busrit dwars over het eiland naar Sao Vicente, wat ik altijd al eens wilde doen, zo dwars over het hele eiland,   en verder door naar ons doel Ponta Delgada. Busreizen voeren langs ieder dorp, duren lang en je ziet veel van de omgeving, maar soms kan een tukkie doen ook geen kwaad. Ik zie ons nog wel door een wolk rijden, we gaan hoog.

Dochter heeft eerder gezegd dat het in het Noorden nogal eens regent, maar ik wilde het gebied waar de druiven voor de wijn voor de Madeira vandaan komt toch eens zien.

            We worden bij ons appartement uiterst hartelijk ontvangen. Zij: ja hier kunnen alle seizoenen  op één dag voorkomen, zeggen we hier wel eens. En het verblijf is betaald. Kortom een goede start. We krijgen uitgelegd waar bars en minimarkten zijn. Daarna gaan we op ons balkon zitten en kijken uit over het zwembad, het leeg lonkende zwembad. De poolboy, ik schreef eerst bad-boy, maar dat is wat anders, vist  blaadjes uit het bad. Oh, weer een blaadje. Verder hebben we zicht op een oude kerk, daken van huizen, de oceaan en dan meest rechts een bergwand. De kerk laat regelmatig van zich horen. Alles gaat met een beetje reisvermoeidheid, maar we zijn dan ook al van half drie vanochtend op.

ceiling painting in church

vrijdag

            De dag begint met golfgeluid en hanengekraai. Ik dacht dat ik van mezelf moest gaan zwemmen deze ochtend, maar mis startersmoed.

            We proberen de bar bij de kerk uit. Een dubbele espresso kost hier € 0.70, hoe kan dat nu voor deze prijs? En weer dubbel lekker. In de grote bar zitten slechts twee ouderen en de televisie staat hard aan. Niemand lijkt de informatie te volgen. De televisie reclame is overigens technisch knap gemaakt. Ook de leaders en trailers. Vandaag zien we veel gaan over futball, en dat blijft de hele week zo, als we ergens iets eten of drinken.

            We zien een manier van steenzetten waarbij rechte lijnen gebruikt zijn en een van de vier kanten rafelig is gebleven, waarnaast de afgesneden stukken bijgezet zijn, geplaatst zijn. Heel economisch en heel decoratief.

We bezoeken de kerk Senhor Bom de Jezus aan de overkant en zijn beide ervan onder de indruk. Eva ontdekt een hardstenen piscina in de kerk. Dat is een sierlijke wasplaats voor avondmaalgerij, een soort religieuze spoelkeuken. Na onze recente rondleiding in de Dom, toen we erover uitleg kregen, valt het haar ineens op. Achterin het koor hoor je de golfslag van de oceaan. Het plafond is goed voor mijn Facebook pagina. Nu nog wel er een goede foto ervan maken. Eva ziet op het plafond veel dieren kleurig afgebeeld, net een kinderboek. Ik denk dat de schilder hier iets van het verhaal van Noach of het scheppingsverhaal bedoelt. En ‘hij’ is er ook. En dan wijst Eva naar een kruipende Christus met kruis op z’n rug in een vitrine waar we naast staan. Hier in Portugal is het afbeelden met poppen van meer bijbelse verhalen, een gebruik geweest. Een soort vroeg christelijke Madamme Toussault.

De kerk is in 1909 afgebrand en opnieuw in de eilandstijl, van een lange zaalkerk met koor, geen zijbeuken, opgebouwd. Het heeft een aantrekkelijke helderheid. Naast de kerk staat een huis voor ouderen en er is een kindercrèche met buitenspeelkorf met veel plastik attributen. Een oud gebouw, ouder dan de kerk zelf, met een portico en groffe zwarte zuilen is interessant, maar we komen er niet achter wat de functie daarvan is?

            Het dorpje is hier bekend van een christelijk feest op de eerste zondag van september. Dan wordt in Ponta Delgada een van de oudste en grootste feesten van Madeira gehouden. Geëerd wordt een houten kruisbeeld dat – volgens de legende – in een houten kist zou zijn aangespoeld, in de tijd dat het dorp gesticht werd. Het doet me denken aan een Mariabeeld dat met een bootje aan land gebracht wordt, maar dat is vast op een andere plaats.

            We lopen door het dorp en lopen, en lopen. Eva; de mensen zijn gewoon om alles met de auto te doen. Dus als ze een afstand aangeven, is een kilometer niks. Maar lopend is het iets meer.

De wolken lijken van het noorden te komen, en bij het eiland gekomen, stoppen ze. Het lijkt wel of ze niet durven het eiland over te gaan. Ze blijven ervoor hangen. De kustlijn zie je zo in de wolkenlijn terug. Heleen merkt het op. Ik maak een foto.

Van ons balkon zien we studenten in het haventje oefenen met roeien.

            We worden door het grasbesproeiing systeem gewekt uit de slaap bij ons zwembad, en vluchten naar het droge boven. Onze poolboy Marco, de beheerder en de schoonmaaksters lachen besmuikt en zwaaien naar onze vluchtplaats: het droge balkon twee etages hoger. Natuurlijk zwaaien we vrolijk terug naar de aardige ondeugden.

            De iets stroperige Madeira is een feestje. D.O.P., ook wel DOP geschreven, op Madeira betekent??  Internet levert alles toch?

            De voorbereidingen van mij om op 13 mei naar Funchal te gaan, vanwege festiviteiten voor Senhora de Fatima feest, worden gestopt. Onze ober Marco vertelt dat er geen festiviteiten zijn, en dat nemen we meteen aan.

            Heeft u geen smartphone? Heeft u geen auto? Hoe kan je hier dan leven?

            Eten in het restaurant. Omdat er weinig gasten zijn kunnen we alles bespreken met degene die serveert. Een genot om te doen, zijn tempo is ‘rust’!  We krijgen een Vip behandeling. Ik vraag een aquardente regional, en krijg een rum uit Calheta. Wel een speciale rum die op ‘hout van vruchtenbomen’ ouder is geworden, en dat proef ik, lekker. Ik heb eerder aquardente van graan, druiven, vijgen en medronho gedronken en nu dus een van suikerriet. Rum valt ook onder aquardente.

Na het eten lopen we nog een rondje langs de kust. Bij een vervallen huis dicht bij zee  zien we goed de oude manier van bouwen hier. Gestapelde zwarte natuurstenen, het zwarte is als versleten dominostenen,  met rond de openingen in de muur, de ramen en deuringangen hardstenen, basalten balken. Door de tekst uit 1949 let ik er nu op. Het vervallen huis is zo zwart en donker dat het de gedachte van een gevangenis oproept. We lopen verder. Zien rode en groene vetplanten tegen de bergwand. En onder aan de bergwand ligt een geweldige steen, zo groot als een kleine auto, los in het landschap. Die lijkt vrij recent naar beneden te zijn gekomen. Hoe zal dat geklonken hebben als zo’n geweldig blok steen naar beneden komt?  Op het strand, half in de branding ligt een ander blok, kleiner dan die van hiervoor genoemd, door de eeuwen heen beuken van het water, gepolijst steen. Henry Moore had er geen werk meer aan gehad, prachtig, prachtig. Als ik langs het weggevallen wegdek over een randje asfalt terug moet lopen, moet ik me sterk maken, en het lukt.

growing grapes

zaterdag

            Wandeling naar levada’s in de buurt van Bonaventura. We lopen de berg op. Stijgen en stijgen. We hebben terugkijkend mooi zicht op Ponta Delgada, en zien verder de oceaan en het land.

We zien in de verte Boaventura. Het dorp ligt hoog tussen de bergen en een wolk lijkt er lager dan de bergtoppen continu tussen geparkeerd. We maken veel foto’s van bloemen, en we vragen soms oude mensen de weg. Ze zijn zeer wel bereid om ons van alles uit te leggen.

De tocht langs de levada moet ik stoppen. Eva wil wel door, maar ik moet de feiten onder ogen zien. Okay, je kunt wel een stukje door het water gaan lopen, maar dat gebukt  met een kromme rug,  te moeten doen, dat ga ik niet aan. Een klein stukje om de lage bocht te nemen, vind ik nog wel te doen, maar hoe lang gaat dit duren, en komt dat verderop nog meer voor? Dat wordt teveel hangen en wurgen voor mij met m’n grote lijf. En dan weer langs het stuk levada dat we kennen. Boven bij een mooie asfaltweg lunchen we. Alsof we lifters zijn, vol verwachting op langskomend verkeer, maar geen auto is langsgekomen. We komen veel kleine salamanders tegen.  Zo gauw ze ons bemerken, glippen ze tussen het gestapelde natuursteen langs de wegen. Voor roofvogels, die je hier ook ziet, overigens niet zo groot als de kanjers in Kreta bijvoorbeeld, lijken ze me een lekkere snack tussendoor. Boven op de bergen  is er toch herhaald zon en voelt het ons zweterig aan om te klimmen en te lopen. We zijn aardig verband maar hebben niet het idee dat we in de zon hebben gelopen. Later is het beneden bewolkt en winderig.

            Terug in het dorp kopen we etenswaar in een supermarkt. Ik vind een fles wijn hier uit de regio. Beter nog, uit dit plaatsje hier. De naam: Enxurros, 2010, D.O.P. Een soort droom komt uit. En dat alles rond een fles.

            Het hekje met toegang tot de appartementen klemt. We komen er wel in, maar het gaat stroef. Vandaag zijn er drie technische mensen bezig, ze rollen stroomkabel uit, werken met een slijptol. Van het resultaat genieten we de verder vakantie: het hekje gaat soepel.

We missen vissersbootjes en ook hun vangst hier aan de noord kant van Madeira. Toch is er wel een haveninham.

Eva mist hier bepaalde groene kruiden: rozemarijn en basilicum. Ze kookt; veel gebakken groenten, spek en ui. Heerlijk. De wijn van hier proef nieuw gemaakt. Heel bijzonder, en ook een beetje: is dit wel lekker? Eva proeft er citroen in. Ik een andere onbekende vrucht. Wel origineel, maar waar lijkt het op?

broedplaats cobbles

zondag

            Nog weer eens langs de kerk. De wijzerplaat van de klok aan de zeekant heeft een geschilderde wijzer. Daar is het altijd tien over half twee?  Zo kom je nooit te laat.

            We zien twee mannen gebukt in de stenen lager bij zee bezig, ze verleggen stenen.  Ze zijn vast bezig om de zeewering te versterken, dacht ik eerst. Later komen we op het idee, dat ze schelpdieren tussen de stenen zoeken. Ze doen af en toe wat in een emmertje. Zou je zo de lapas oogsten?  Of is het een ander dier, of schelpdier?

            We wandelen langs de kust. Wanneer de zee terugtrekt hoor je de stenen rollen, bijna kraken.  Eva; jammer dat je het geluid niet kunt opnemen. Dat geluid is van de kracht die brokken steen tot rondvormige steentjes maakt. Het dichtst bij de branding liggen de kleinste rond geslepen stenen. Bij Gregory Bateson heb ik eerder al eens eerder over dit eeuwige proces gelezen. Zo is ook Madeira ontstaan, van een hoog basalt blok, dat uit zee opreist, tot een bergachtig, en op sommige punten, aflopend eiland en onder aan de riviertjes een strand van stenen. Iedere keer als ik die zwarte steenjes tegenkom deze vakantie, komt het Engelse woord ervoor in m’n gedachte boven: cobbles, cobbles.

We komen langs mooie huizen, paleizen en kleiner. Maar ook langs vervallen zaakjes waar de vijg graag nestelt. En herhaald zeggen we: zullen we dit maar kopen?

            Madeira was vroeger arm. Ze maakten toen bestrating van die kleine ronde zwarte stenen, een soort kiezelstenen; cobbles, zeg maar cobbles. Dat heb ik gelezen in de tekst uit 1949. In de oude dorpen kan je nog oude wegen, en stukjes van wegen,  zien van die bolle kleine zwarte stenen.

            De wijn doet Oostenrijks aan. De eerste dronk was twijfelachtig. Maar vandaag kom ik, met behulp van het etiket, erachter dat er Oostenrijks trekken in zitten. Toch weer heel lekker.

We mogen met Marco mee naar het kapelletje, de kapel van de ‘Drie Heilige Koningen’ (Capela dos Reis Magos), om de oudste kerk van het dorp,  te bekijken. Het toegangspad en het plein ervoor is weer vol van de cobbles. De kapel is in 2004 gerestaureerd en is ouder dan de grote Dom de Jezuskerk. In steen bij het hek staat in Romeinse cijfers ‘zestiende eeuw’. Marco vertelt dat mensen, als ze, na een smeking aan Jezus, genezen waren, ze op handen en knieën naar de kerk kruipen als en soort boetedoening. Da’s allemaal begin september. De eerste week van september komt heel Madeira hier heen om Christus te smeken, allemaal bij de grote kerk beneden. De kapel hier is privé-bezit van de twee broers die eigenaar van het appartementen complex zijn. Ze zijn van een van de eerste families die op Madeira wonen. Het is klein, heeft een altaar en schilderijen. Eenmaal per jaar, de laatste zondag voor Pasen, wordt de kapel voor een dienst gebruikt.

Op het balkon: Eva mist vissersbootjes en verse vis hier in de restaurants. Zou de zee te wild zijn om hier aan te leggen? Er is wel een beschermdam. Allemaal overwegingen op het terras. Marco schenkt bij.  Eva: ik ben benieuwd of ze hier aan de wolken kunnen zien wat voor’n weer het hier morgen wordt?

cultural pavement

maandag

            Bus 6 naar Boaventura. Wandeling naar Arco de Sao Jorge. Eva: hoe duur is het? Ik: één euro vijf en dertig cent. Zij: daar kan je in Nederland niet voor reizen. In de bus vooral oude mensen, sommige hebben moeite hun dikke buik tussen de stoelrijen te krijgen. Met mijn lange benen ken ik het soort probleem. We hadden nooit gedacht dat de bus precies op tijd zou komen. Wat een zegen. De bustocht duurt langer dan op het eerste gezicht lijkt. Hij neemt afslagen, en rijdt een stuk, en keert weer om op een doodlopend punt. Daar stappen altijd mensen in of uit. We zitten bij de frisse zijdeur. De jeugdige muziek met live optreden van een groep zangers staat hard aan. We horen een Spaans-Italiaanse sound met een Portugese tekst. Het houdt ons oudjes wakker. Ook leidt het af bij het toeren langs afgronden, net als een instructiefilm voor het opstijgen in een vliegtuig.

Eva: je moet nooit met blote benen gaan lopen. Dan ben je kwetsbaar voor zon, distels, heggen en insecten. De salamanders kunnen negentig graden naar boven klimmen. Ze hebben zuignappen aan hun poten, of het zijn hun poten. Van hoog zie je het kleiwater de oceaan in komen, het lichtbruine steekt af bij het lichtblauwe. De regen en de zee weken de aarde van het eiland los. Het lijkt wel of de bergen slijten.

Ook hier een dorp in een prachtig landschap tussen de bergen met aan een kant de oceaan. Een dorp van losstaande huizen en grote tuinen. Voor het huis een hek en soms een prachtige witte patio van natuursteen waarin patronen zijn aangebracht met de zwarte basalt stukjes.

            De kerk in Arco is een zaalkerk en heeft een elektrische klok. Dat klinkt huiselijk, heel gewoon. Maar dit is een kerkklok die nagedaan wordt door een geluidsinstallatie.  De door het boekje

wel beloofde rozentuin houden we tegoed. Wandeling 27 B helemaal gedaan.

Ineens is het appartementenhotel vol. Kennelijk een nieuw vliegtuig geland. Weg rust. Bij het zwembad wordt weer ieder blaadje of takje weggevist. Schoon moet het zijn, schoon zal het zijn. En plots besef ik dat de vakantie ook niet meer zo lang duurt.

De avondmaaltijd is een aardappelsalade; aardappel met wortel, tomaat, paprika en een blikje tonijn. Afgeserveerd met brood en de ons inmiddels bekende Oostenrijk-wijn. Inmiddels heb ik gevonden wat D.O.P. betekent: Denominacao Origem Protegida, een soort keurmerk.

levada

dinsdag

            De wekker gaat een uur eerder dan we zelf dachten dat ik had ingesteld te hebben: 9.00 uur en er staat 8.00 uur. Kom er maar eens uit.  We vinden het jammer dat we geen zon hebben vandaag’, het is vrij donker.  Maar de zon moet nog opkomen. We oefenen  vast om vroeg op te staan voor de taxi donderdag, zullen we maar zeggen.

Dan een ontbijt van capuchino met een stukje cake en oude kerst servetten. Het hoeft niet altijd super te zijn. Gewoon degelijk gebruik. 

            In Sao Vicente hebben ze een kerkje geweid aan de heilige van Fatima, Nossa Senhora de Fatima; 13 mei is haar feestdag. Dus laten we daar naartoe gaan, dan pikken we vast wat feestelijkheden mee. Vorig jaar in Santo da Serra, hier niet ver vandaan, was zo’n religieus feest ook zo leuk. Maar we gaan eerst naar de grotten.

De grotten van Sao Vicente die 890.000 jaar geleden, maar het kan ook 5 miljoen jaar geleden, ‘what’s the difference?’, zijn ontstaan. Bij dergelijke tijdsspannen kan ik me niks voorstellen. Wanneer je met dergelijke hoeveelheden jaren moet rekenen, heb ik al snel de gedachte dat de ‘Gouden Eeuw’ een vakantie terug was, en dat m’n buurman vroeger  Lucas van Leijden was. We krijgen een rondleiding, uitleg en film met 3D bril. Mijn camera werkt niet naar behoren, da’s erg. Geen stalactieten en stalagmieten, geen hangers en staanders, de steen is basalt en geen kalkhoudend materiaal. Het steen doet aan het harde steen in Santiago de Compostele denken. De slurven in de lava, waardoor we lopen, zijn mooi om te zien, het komt door de gasexplosies in het lava. De waterpartijen met kleine watervallen lijken aangebracht. De lavastromen zijn geanimeerd, je krijgt er zo echt een beeld van. Gelukkig hebben ze de hitte van een vulkanische activiteit niet nagedaan.

Dan klimmen naar het kerkje op de berg. Een boer leidt het water van de levada  af naar zijn eigen land. Een steen in de waterbed is dan genoeg. We vragen de weg nog eens. De man prijst me om m’n Engels. Thank you! Ze wijzen eerst de weg naar beneden en de tocht verder. We morren wat. Dan, op een aanwijzing van de jongste, ah, de levada kan ook. Boven bij de takkenbos kunt u verder. En zo naar de kerk van Fatima. Wij klauteren weer hoger. Ik maak foto’s van wijnbouw naast een levada, en schoenen op de rand van een levada.

De aftakking van de levada naar het eigen landje begrijp ik beter. Je legt bij het sluissteentje (en geen sluitsteen), dat wat lager is, een steen in de levada, waardoor de levada voor een deel  overloopt naar het land eronder. Of het woord sluissteen bestaat, weet ik eigenlijk niet, maar ik vind het wel toepasselijk.

We zijn op de levada en denken half dat we er al zijn, we zien het kerktoren zo aan de overkant van het dal staan. Maar zo snel gaat dat niet. We moeten een behoorlijk stuk langs onze berg lopen, tot in de oksel van de berg, en we aan de andere berg moeten beginnen met nog zo’n lange weg naar het kerkje. Dit kom je hier veel tegen.

Maar uiteindelijk komen we er. We hebben vanaf de berg waar de kapeltoren van Fatimah, en dit is echt geen kerk, op staat,  een prachtig zicht op een gebied met moderne wijnboerderijen en wijn in aanplant. Doordat het heiig is, valt het uitzicht niet te fotograferen. Dat moet sochtends vroeg. Dan komt er ook nog eens een wolk langs drijven. We gaan dezelfde weg terug.

Op de terugweg komen we langs de boer die op een afstand ons op de heenweg  de levada heeft gewezen. Ik: boven geen water, geen kerk, geen priester, geen Fatimah. Hij trekt met z’n gezicht: en houdt z’n handen  zodanig, alsof hij een pop in z’n handen heeft, en kijkt vragend: geen beeldje?  Ik: jawel hoor, die is er wel, zij is er wel. Hij wijst ons de weg hoe we naar beneden komen. Ik: oubrigado, hij: oubrigad.

En weer futball op televisie om 14.30 uur op de dag.  Ja, we zitten op een terras voor de kerk en horen binnen de televisie snorren. Het lijkt of Portugezen bij het spreken de woorden versimpelen, zeg ik. Bijvoorbeeld kom ik, na lang denken, op: het woord General wordt Geral. Oubrigado wordt oubrigad. Ze slikken een…. in. En ja, ik kom niet op het woord. Na kraken van de hersenen, en veel spreken in de zin van: hoe heet dat ook al weer? Kom ik op: een lettergreep. Ja, ze slikken soms letters en lettergrepen in. En zo vernemen we ook dat de dagen van de week hier nummers hebben. Maandag is seguda-feira (tweede) , dinsdag: terca-feira (derde). En dan laten ze er voor het gemak soms die ‘feira’ maar weg, want je begreep het toch al wel. Misschien denken ze wel: een goed verstaander heeft maar een half woord nodig. En komt de uitdrukking van hier?

            We eten verse vis. Eva heeft eerder een hele dorade, ook lekker, gegeten, maar dit is verse vis. Wat een verschil, lekker, lekker. Ik maak m’n bord leeg, heel erg leeg. En neem als toe: een glas Madeira wijn Hiep hiep hoera! Als ik aandachtig proef, proef ik voor het eerst iets van het rumdestillaat, de aquardente van hier, in de Madeirawijn.

pas op een steentje

woensdag

            sOchtends periodes van zon, smiddags bewolkt. Als het wolkeloos zou zijn, zou het bloedheet zijn en zou je niks meer doen. Hier beneden bewolkt en boven vinden we de zon. Aan de andere kant van het eiland, aan de zuidkant, heb ik het precies andersom meegemaakt:  boven af en toe regen en aan zee beneden altijd zon.

Een van de laatste koffies in onze seniorenbar. Ik drink ook ponche, gemaakt door onze aardige barman zelf. Bravo barman met bakkersmuts! We zien vanaf het balkon van de bar, een heerlijk plekje, de kerk, het kerkhof en het zwembad. Eva: echt iets voor jou om hier te liggen, kan je zondags nog eens zwemmen. Ook na dit leven gunt ze me het goede. We zien weinig verschil tussen eb en vloed.

sMiddags zwemmen in het zeezwembad, dat heb ik altijd al eens willen doen. De golven van zee botsen op de rand bij het zwembad. En er ontstaan fonteinen bij grote golven. Het water komt niet in het bad, omdat er toch wel wat ruimte tussen het bad en zee is. In het zwembad bevind zich hetzelfde tegeltableau als die van in de kerk.

We lopen savonds voor de laatste maal, een rondje weemoed, langs de huizen met tuinen van het dorp. De huizen met mooie steenpatronen in de oprijlaan, de prachtige bloemen en bomen. Kijk, als ze geen natuursteen hebben, schilderen ze dat op stucwerk van een muur. Het oude cobbles-straatje. We lopen nog eens naar het oude zwartstenen vervallen huis, het gevallen wegdek, de Henry Moore steen, en de gevallen steen  onderaan de berg bij zee. Ik denk dat hier Maria uit zee zal opdoemen. Maar dat is eerder ergens anders gebeurd. Ik kan lang wachten. Ik kan beter dichten:

De gevallen steen,

het vallende steen,

toch wel opletten daar,

in Ponta Delgada.

            De geur is hier van geen stank, geen vervuiling, allemaal natuurlijk. Dat ik hier mag zijn. Wie plaatst er nu een steen op facebook?

building stone

donderdag

Vroeg op. De laatste geluiden van Madeira, om weemoedig te worden, de golven en de branding en fluitende vogels die wakker worden, en het is nog donker. Bye bye Ponta Delgada.

            Een medewerker van het hotel zal ons naar het vliegveld brengen. We hebben om half zeven afgesproken en nog voor half acht rijden we voor bij het vliegveld. Over de tocht doen we nog geen uur. Terwijl de heenreis met de bus zeker zo’n vijf uur vroeg.  De auto rijdt over  snelwegen en door heel wat tunnels, en dat scheelt. Onze Manuel werkt in het ziekenhuis en doet er administratief werk. Hij vertelt dat het aan zee vaak bewolkt is, maar boven in de natuur vaak zonnig. De Tap komt driemaal daags, en Easy Jet tweemaal daags van Lissabon naar hier.

Op het vliegveld staan we op het dakterras op ons toestel te wachten. Ergens lezen we dat de temperatuur in Amsterdam 11 graden telt. Het is nog vroeg, het kan alleen maar beter worden. We hebben mooi de tijd om op het balkon te wachten op de dingen die gaan komen. Er is nog geen toestel op het vliegveld, wel druk lopende beambten en mannen zijn met trappen in de weer. We praten met een piloot. Hij moet naar Tour (zie foto van het vertrek bord), dan naar een andere bestemming in Frankrijk, en daarna weer terug. Leuke man, hij kent  Amsterdam: wel winderig. Ik, wilt u geen tweede huis op Madeira? Hij: geef het me maar! En houd z’n armen en handen wijdt open.  Hij woont in Lissabon. Hij vroeg waar wij in Nederland woonden? Wanneer hij het gesprek stopt, wenst hij ons een goede vlucht. Niet zomaar weglopen, zouden wij ook niet doen, hoor, maar dit voelt anders en zeer respectvol. Hij straalt een goede rust uit. Het is mooi weer, we kunnen alles zien, zoals het landen van de toestellen. Ons toestel heb ik mooi kunnen fotograferen.

Graag wil ik het Madeira-gevoel vasthouden. Adem volle teugen in en schrijf veel op, maar eens is het voorbij.

            In het vliegtuig hoor ik voor het eerst wie de gezagsvoerder is, in dit geval: dhr. Bronkhorst. Vaak is dat intercom geluid niet te verstaan voor mij.

            Er is wat tijd om het een en ander te overdenken. ‘Rose, is a rose, is a rose,’ dichtte Gertrude Stein  in Sacred Emily. Dat klinkt toch heel wat poëtischer dan mijn gedicht van woensdag?

            Op Schiphol willen we de parkeerplaats afrijden. We hebben een uitreisvisum, zullen we maar zeggen. Maar het apparaat vraagt 87 euro extra. Dat klopt niet. Eerst een gesprek met de heer Weltevreden, een naam waarmee je in Zuid Afrika zo een wijngaard kunt openen, aan de balie. We zouden vorige keer bij het inrijden nog één handeling extra hebben moeten doen. Eva is het daar helemaal niet mee eens, het staat niet in de tekst! Maar erna kunnen we alsnog het terrein verlaten.

 

cobbles straatje

verblijf:

. Casa da Capelinha, Appartementos Turisticos Terreiro – 9240-121 Ponta Delgada, Sao Vicente, Madeira, Portugal.

gelezen:

. ‘Overvloed en onbehagen’, Simon Schama, Olympus, uitgeverij Atlas-Contact, 1987, 2006.  

.  Landscapes of Madeira, Sunflower books, eleventh edition, 2012.

.  De selectieve reiziger in Portugal, A. Bridge, S. Lowndes, 1949. (nog eens googlen).  

gedronken:

. ‘A cerveja da Madeira’ -bier, wijn, madeira, ponche en aquardente.

.  Zie ook: www.blogdries.blogspot.com

.  en de vertaalde tekst van The Selective Traveller in Portugal.

aanbevolen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Madeira

6europa@gmail.com

www.blogdries.blogspot.com

drieshondebrink©